Tip 1: Durf tradities in vraag te stellen

Pascal: ‘Met de komst van het zwartepietendebat wilden we als school stilstaan bij het sinterklaasfeest en de invulling ervan. Als er in de maatschappij vragen zijn en mensen aangeven dat de figuur van Zwarte Piet kwetsend is, is het belangrijk om na te denken over hoe we hier als school mee omgaan.’

Het feit dat Spectrumschool een superdiverse school is met veel leerlingen die thuis geen sinterklaasfeest vieren, speelt ook een belangrijke rol. Pascal: ‘De diversiteit op onze school is een troef om het sinterklaasfeest op een luchtige en ludieke manier aan te pakken. Dit zal niet op alle scholen mogelijk zijn. Het feest aanpassen is voor sommigen als een rouwproces: er is veel boosheid en verdriet. Velen zijn nog te bang om tradities overboord te gooien.’ 

Ook ik heb vroeger nog zwarte piet gespeeld, maar dat zou ik nu nooit meer doen.

Jo: ‘Op AP Hogeschool was het lang een traditie in vele opleidingen dat de studenten zelf Zwarte Piet speelden. Ook ik heb vroeger nog Zwarte Piet gespeeld, maar dat zou ik nu nooit meer doen. De klassen werden diverser en we werden ons ervan bewust dat het kwetsend is. Als mensen zeggen dat ze er last van ondervinden, moet je daar naar luisteren.’

Tip 2: Ga het gesprek aan met collega’s 

Pascal: ‘Een tijdje terug was er een gepensioneerde leerkracht die aangaf dat hij het niet vond kunnen dat er geen zwarte pieten meer waren op het sinterklaasfeest van onze school. Dat paste niet bij zijn normen en waarden.’ Pascal vond het toen moeilijk om het gesprek met die collega aan te gaan, maar geeft aan dat hij dat nu wel zou doen: ‘Ik zou tegen hem willen zeggen: "Ik begrijp dat je het niet fijn vindt, maar kan je zien dat er 990 mensen op deze school zijn die het wel fijn vinden?”'

Inleven in de jongeren staat in de visie van onze school.

Omdat Spectrumschool zo’n diverse school is, is de weerstand miniem. Directie en leerkrachten willen het feest op een inclusieve manier inkleden. Pascal: ‘Inleven in de jongeren staat in de visie van onze school. We merken dat leerkrachten het fijn vinden om er actief over na te denken. Zo zoeken we samen naar een oplossing die voor iedereen prettig aanvoelt.'

Jo: ‘Onze studenten lopen stages in verschillende Antwerpse scholen. We geven als hogeschool de boodschap aan de begeleiders van de werkplekken om geen blackface te gebruiken. Voor ons kan het niet. We geven aan onze studenten en de stageplekken mee dat Zwarte Piet een voorbeeld is van de blackface-traditie en dat het koloniaal is.’

Tip 3: Denk out of the box

‘Voor dit jaar zijn we er nog niet uit wat we willen doen voor het sinterklaasfeest.’ geeft Pascal aan. ‘Het kan zijn dat we het feest overslaan en dit schooljaar de focus leggen op andere feestdagen. Misschien doen we dit jaar iets rond Pasen of het offerfeest.’

We willen als diverse school ook feesten uit andere culturen in het licht zetten.

Voor Spectrumschool hoeft het dus niet altijd rond een christelijke feestdag te draaien: ‘We willen als diverse school ook feesten uit andere culturen in het licht zetten. We kunnen dan de leerlingen trakteren op een ontbijt met muntthee en warme chocomelk. Voor ons gaat het vooral om een warm welkom bieden aan de leerlingen. Dat kan tijdens een sinterklaasfeest, maar dat hoeft niet per sé.’

Wil je graag meer weten over omgaan met verschillende perspectieven? 

Volg een vorming referentiekaders en divers-sensitieve communicatie bij Atlas, integratie & inburgering Antwerpen.